Yastıklama Özelliği Yüksek Koşu Ayakkabıları Sürekli Giyilmeli mi? Koşu Sakatlıklarıyla İlişkisi

Yastıklama Özelliğine Sahip Koşu Ayakkabıları Sürekli Giyilmeli mi? Koşu Sakatlıklarıyla İlişkisi

710 koşucu üzerinde ayak yere basma tipi, ayakkabı tipi ve sakatlık geçmişine göre ilişkiyi araştırmaya karar verdik. Yeni bir araştırmaya göre, ayak yere basmayı (foot strike) iyi anlamak, koşu ile ilgili sakatlıkları önlemede önemli bir faktör ortaya koymuştur. Özellikle kalın yastıklamaya ve yüksek topuk-burun yüksekliği farkına (heel to toe drop) sahip koşu ayakkabıları, ayak yere basma duygusu ve mekanizmasını etkileyebileceği hususuna dikkat çekilebilir.

*Topuk-burun yüksekliği farkı (heel to toe drop): Ayakkabının topuk yüksekliği ile ön kısım yüksekliği arasındaki fark.

<b>Ayak Yere Basma Tipi</b><br>1. Topuk önce yere basan tip (topuk basışı)<br>2. Ayak ortası (orta ayak) veya ön kısmı (ön ayak) önce yere basan tip<br>3. Kendi ayak yere basma tipini bilmeyenler<br><b>Araştırma Sonuçları Özeti</b><br>- Yüksek topuk-burun yüksekliği farkına (6 mm ve üzeri) sahip koşu ayakkabısı giyen veya ağır koşu ayakkabısı giyen kişilerin kendi ayak yere basma tiplerini iyi bilmeme olasılığı daha yüksekti.<br>- Kendi basma tiplerini bilmediklerini belirten koşucular, koşu ile ilgili sakatlıkları daha sık yaşadılar. Ayak yere basmayı düzgün bir şekilde hissetmemek, vücudun diğer bölgelerinin aşırı telafi etmesine ve böylece sakatlık riskini artırmasına neden olur.<br>- 2. basma tipini kullanan koşucuların 6 ay boyunca sakatlık görülme oranı düşüktü, ancak aslında topuk basışı yapıyorlardı.<br><b>Yastıklama Özelliğine Sahip Ayakkabılar ve Ayak Duygusu Kalın yastıklamalı koşu ayakkabıları, ayağın zemini hissetme duyusunu (proprioseptif duygu) azaltabileceğinden, ayağın zeminle temasını düzgün bir şekilde hissetmesini engeller.</b><br>Örneğin, büyük bir eldiven takıp klavye yazmaya benzetebilirsiniz.

Araştırmaya göre, ayak yere basmanın kendisi sakatlığın doğrudan nedeni olmamakla birlikte, ayak yere basma tipini anlamak, zayıf bölgeleri güçlendirmeye ve sakatlığı önlemeye yardımcı olabilir.<br>1. Topuk basışı durumunda - Topuk basışı, darbe yükünün büyük olduğu için, tibia stres kırığı veya shin splint (kaval kemiği ağrısı) gibi kemik veya osteoartrit gibi yumuşak doku sakatlık riski taşır.<br>2. Topuk basışı olmayan durumda - Ayağın ön ve orta kısımları kullanıldığı için, ayak bileği ve baldırlara büyük yük biner. Aşil tendiniti veya baldır kası sakatlık riski olabilir.<br>3. Ayak yere basmanın farkında olmamak - Ayak yere basmanın farkında olunmaması, yanlış koşu pozisyonuna veya doğal olmayan adımlara yol açarak vücut dengesini bozabilir ve bel ağrısı, ayak bileği sakatlığına yol açabilir.

Koşu Ayakkabısı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler<br>Yüksek yastıklama özelliğine sahip koşu ayakkabılarından vazgeçmek gerekmeyebilir, ancak aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmakta fayda var.<br>1. Ayak duygusunu (proprioseptif duygu) geliştirme egzersizleri - Parmak piyano (parmakları tek tek kaldırıp indirerek hareket kontrolü), parmak bükme (parmaklarla havlu çekme), yalınayak baldır kaldırma, parmak içe ve dışa doğru hareket ettirme, parmaklarla eşya tutma gibi egzersizlerle ayak kaslarını güçlendirin ve ayak duygusunu geliştirin.<br>2. Denge ve ayak bileği güçlendirme egzersizleri ekleyin - Özellikle denge egzersizleri ve ayak bileği güçlendirme egzersizleri, yastıklama özelliğine sahip koşu ayakkabısı giyerken zorunlu diyebiliriz. Tek ayak üzerinde durma (tek bacak üzerinde denge kurma) veya denge tahtası kullanılabilir.<br>3. Koşu ayakkabısı rotasyonu - Sadece bir tip koşu ayakkabısı kullanmak yerine, daha az yastıklamalı ayakkabılar da dahil olmak üzere çeşitli koşu ayakkabılarını dönüşümlü olarak giymeniz önerilir. Araştırmaya göre, çeşitli koşu ayakkabıları kullanan koşucuların sakatlık riski daha düşüktür.<br>4. Minimalist ayakkabılar kullanın - Koşmanın dışında günlük hayatta minimalist ayakkabılar giyerek yürüme süresini artırmak, ayak kaslarını güçlendirmeye yardımcı olur.<br>5. Koşu pozisyonunu kontrol edin - Bir uzmandan yardım alarak ayak yere basma modelinizi analiz edin ve sakatlık riskini azaltan koşu formunda ustalaşın. Ayak yere basmayı ani bir şekilde değiştirmek yerine kademeli olarak eğitim alın.

Ayak yere basma tipi, koşu mekanizması ve sakatlık önlemede önemli bir rol oynar. <b>Özellikle, yastıklama özelliğine sahip koşu ayakkabıları rahatlık sağlayabilir ancak ayak duygusunu zayıflatabilir ve ayak yere basmayı yanlış algılamaya neden olabilir, bu nedenle ayak kaslarını güçlendirmek ve ayak duygusunu geliştirmek gerekir. </b><br><b>Ancak ayak yere basmayı sadece düzeltmek veya değiştirmek yerine, vücut durumunuzu anlayın ve koşu alışkanlıklarınızı geliştirirken ayak kaslarını güçlendirme, ayak duygusu eğitimi ve çeşitli koşu ayakkabıları kullanımıyla dengeli bir yaklaşım kullanın.</b><br>Kaynaklar<br>- Dayanıklılık koşucuları arasında öz bildirimli ayak yere basma modeli algılamasının doğruluğu<br>- Runners world